Mensen denken vaak dat we in Nederland goed beschermd zijn tegen water (HWBP). De overheid neemt maatregelen, bijvoorbeeld door rivieren meer ruimte te geven. Waterschappen controleren de dijken en ondernemen actie als dat nodig is.

Toch neemt het risico op wateroverlast toe door klimaatverandering. Het zorgt voor hevige neerslag en/of overstromingen (Kennisportaal Klimaatadaptatie). Bij korte, zware buien kan het water in woonwijken niet weg. Riolen raken vol en straten lopen onder. Waardoor het water soms zelfs via het toilet naar binnen komt.Spullen kunnen beschadigd raken. En vocht in muren kan schimmel en stank veroorzaken. Dit maakt je huis ongezond om in te wonen.

Er zijn verschillende soorten wateroverlast in je woning. Laat je tijdens regen het raam open? Dan is er geen dekking omdat je dit had kunnen voorkomen. Bij zware regenval is het mogelijk dat dakgoten en riolen het water niet meer kunnen verwerken. Wat tot wateroverlast leidt. In veel gevallen is er dan dekking, maar dat geldt niet in elke situatie.

Hieronder lees je een korte uitleg. De details vind je in de polisvoorwaarden van je verzekering.

Bij zware regen, sneeuw of hagel kan water je huis binnenkomen. Dat kan via de straat, oprit, tuin of terras. De woonverzekering biedt dekking als er minimaal een bepaalde hoeveelheid neerslag binnen een bepaalde periode is gevallen.

Dijken, duinen en andere waterkeringen beschermen ons tegen het water in en rondom Nederland. Toch komen overstromingen voor. Een woonverzekering dekt vaak schade door overstroming. Behalve bij doorbraak van een primaire waterkering of als je woning in uiterwaarden staat.

* Bron: samengesteld uit informatie van nn.nl en uit de polisvoorwaarden van de Woonverzekering van Nationale-Nederlanden (november 2025).

Over het algemeen zijn de maatregelen die je zelf kunt nemen niet al te kostbaar. Daarnaast zijn er veel gemeenten die subsidie geven voor kleinere maatregelen. Soms nemen ze zelfs werkzaamheden uit handen. Zoals tegels verwijderen, een regenton plaatsen en de regenpijpen afkoppelen van het riool. Vraag bij je gemeente wat er mogelijk is.

Ben je van plan om je tuin ingrijpend te veranderen? Dan is het verstandig om te zorgen dat je tuin direct bestand is tegen hevige regen. Het herontwerpen van je tuin kan kostbaar zijn. Besluit je hiervoor om je hypotheek te verhogen of een persoonlijke lening af te sluiten? Laat je hier dan goed over informeren door een financieel adviseur.

Met langere en warmere zomers wordt het om en in je woning vaker erg warm. De hitte straalt dan af van de muren, de stoep en de weg. Bij een binnentemperatuur boven de 25 graden slapen de meeste mensen slechter. En kunnen mensen zich minder goed concentreren. De warmte kan ook lichamelijke stress veroorzaken.

Vooral kwetsbare groepen zoals ouderen, jonge kinderen en mensen met gezondheidsproblemen lopen risico.

Stenen en asfalt houden warmte vast, waardoor het 's nachts nauwelijks afkoelt. Terwijl frisse en schone lucht in huis juist zo belangrijk is voor de gezondheid. Probeer het daarom op warme dagen binnen lekker koel te houden. Begin de dag goed: zorg dat je huis al koel is voordat het buiten warm wordt. Zo blijft het langer aangenaam.

Let ook op de buitenkant van je huis. De gevel en een tuin vol tegels warmen snel op in de zon. Heb je geen bomen of planten die schaduw geven? Zet dan een parasol neer of hang een zonnescherm op. Zo voorkom je dat de zon direct op je huis schijnt.

Wil je hittestress aanpakken? Je kunt met eenvoudige aanpassingen in je dagelijkse gewoonten hittestress vaak al verminderen, zonder extra uitgaven. Zoek bijvoorbeeld tussen 12.00 uur en 16.00 uur de schaduw op. Kun je iets meer investeren? Kies dan voor zonwering aan de buitenkant, dat helpt om je huis koel te houden:

• Rolgordijnen houden licht tegen en daarmee voor een deel ook warmte. Afhankelijk van het soort kost dit € 20,- tot € 150,-* per raam.
• Screens (buitenzonwering) werken beter tegen warmte. Denk aan € 150,- tot € 400,-* per raam.
• Rolluiken houden de warmte erg goed buiten, maar zijn wel duurder: € 200,- tot € 600,-* per raam.
• Ouderwetse luiken of markiezen werken ook nog altijd heel goed.

* Gebaseerd op eigen onderzoek (2025). De prijzen zijn een schatting en hangen af van het soort zonwering, het materiaal en de grootte van het raam.

Wil je meer tips over wat te doen bij hittestress? In de rubriek ‘Aan de slag’ vind je nog meer inspiratie.

De fundering is de basis van je huis. Hoe stabiel staat jouw huis – nu en in de toekomst? Dat hangt onder meer af van het type fundering en van de grondsoort. Daarnaast zijn er verschillende soorten funderingsproblemen. Dit betekent dat het lastig is om iets te zeggen over de herstelkosten. Toch geven we je verderop wel wat schattingen.

Weet jij wat voor soort fundering er onder je huis zit? Of onder de woning die je wilt kopen? Het type fundering zegt namelijk iets over het risico op funderingsproblemen. Zo heb je bijvoorbeeld bij volledig houten palen meer kans op paalrot (KCAF).

Er zijn drie soorten funderingen:

1. Houten palen (5% van alle woningen)
2. Houten palen met betonnen kop, of betonnen/stalen palen (37% van alle woningen)
3. Ondiepe fundering (‘op staal’) (58% van alle woningen)

Ook dan is het belangrijk dat je weet op wat voor soort fundering het gebouw staat. En of daar problemen mee zijn. Want de fundering is niet alleen van de eigenaar die op de begane grond woont. Via de Vereniging van Eigenaren (VvE) ben je hiervoor zelf ook verantwoordelijk. En als er funderingskosten ontstaan, verdelen de eigenaren deze onder elkaar. Ben je huurder? Dan ligt die verantwoordelijkheid bij de verhuurder.

Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) ziet in Nederland de volgende problemen met de fundering.

Staat je huis op houten palen en is de grondwaterstand voor lange tijd te laag? Dan komen de bovenkant van de palen en het funderingshout droog te staan. Daardoor komt er zuurstof bij en kunnen schimmels groeien. Dit leidt tot rotting van de palen en het funderingshout.

Wat zijn de gevolgen?

• De palen verzwakken en kunnen de muur erboven niet meer dragen.
• Muren gaan verzakken en scheuren.

In veel delen van Nederland daalt de bodem. Vooral bij huizen met een ondiepe fundering of te korte palen zakt de woning dan mee. Soms zelfs sneller dan de grond eromheen. Als dit gelijkmatig gebeurt, is er niet direct schade. Maar er zijn wel nadelige gevolgen:

• Het grondwater komt hoger onder je woning te staan en vocht trekt omhoog in de muren.
• Hierdoor kan er schimmel ontstaan. En kun je last krijgen van een nare geur in huis en gezondheidsproblemen.
• Het kan zorgen voor problemen met de afvoer via het riool. En met de water- en gasleidingen.
• Staan buurhuizen wel op palen? Dan blijven zij ‘hoog’ staan en krijg je hoogteverschillen in de straat.

De grond onder en om je huis is niet overal hetzelfde in Nederland. Zand, klei en veen wisselen elkaar af. Dat kan aan de voorkant van het huis zelfs anders zijn dan aan de achterkant. Door droge en natte perioden en verschillende waterstanden beweegt de grond. Staat je huis op ondiepe fundering? Dan beweegt je huis mee. Dit kan zorgen voor:

• het scheefzakken van je woning
• scheve vloeren en/of klemmende deuren
• scheuren in muren en gevels
• het ‘breken’ van de woning of het ‘afscheuren’ van een aanbouw

Funderingsproblemen herstellen is een ingrijpende klus. Het hangt af van de herstelmethode; mogelijk kun je twee tot vijf maanden niet in je huis wonen. En ga je graven en grond afvoeren? Dan is een zogeheten schoongrondverklaring noodzakelijk. Ook zijn er technieken om de grond stabiel te maken. Je huis kan soms zelfs iets opgetild worden op de plekken waar dat nodig is.

Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft een stappenplan opgesteld als je een probleem vermoedt met je fundering. Ook hebben zij een lijst met erkende herstelbedrijven. Het is belangrijk dat je je goed laat adviseren.

Goed om te weten: je fundering herstellen hoeft niet alleen negatief te zijn. Het kan juist ook een kans zijn om je woning te verbeteren. En tegelijk toekomstbestendig te maken. In het interview met Suzanne lees je hoe zij en haar man dit hebben aangepakt.

De kosten voor funderingsonderzoek en/of -herstel zijn vaak vrij hoog. Een woonverzekering dekt die niet; als eigenaar draag je deze kosten dus zelf. Het hangt af van het soort onderzoek en herstel hoe hoog die kosten zijn. Hieronder vind je schattingen.

Een funderingsonderzoek zonder graafwerk kost € 400,- tot € 1.000,-. Het gaat dan om een visuele inspectie. Met dit soort onderzoek krijg je een globale indruk van hoe de fundering ervoor staat. Met uitgraven betaal je al snel € 3.000,- tot € 7.000,-*. Hierbij wordt de fundering zichtbaar gemaakt. Dit geeft een duidelijker beeld van de staat van de fundering.

Tip: vraag je gemeente of zij subsidie geeft voor funderingsonderzoek.

* Gebaseerd op eigen onderzoek (2025). De prijzen zijn een schatting en hangen af van jouw situatie.

Denk aan het stabiel maken van de grond. Het verhogen van het grondwaterpeil in overleg met de gemeente en het waterschap. Of het vasthouden van water om en onder de woning. Deze kosten wisselen van € 1.000,- tot € 20.000,-. Dat is veel lager dan daadwerkelijk funderingsherstel. Dat komt namelijk vaak neer op € 80.000,- tot € 150.000,- per woning. Met de Herstelkostencalculator (KCAF) kun je een inschatting maken van de kosten voor funderingsherstel van jouw woning.

1. De kosten, of een deel ervan, kun je mogelijk betalen uit eigen middelen.
2. Met een persoonlijke lening. Dit kan beter zijn dan je hypotheek verhogen. Want bij een hypotheek krijg je te maken met extra kosten zoals bijvoorbeeld taxatie, advies en notaris.
3. Voor hogere bedragen kan een verhoging van de hypotheek voordeliger zijn, ondanks de extra kosten. Want over het algemeen betaal je hiervoor een lagere rente, vergeleken met een persoonlijke lening. Laat je goed adviseren door een hypotheekadviseur.
4. Is een (extra) hypotheek niet mogelijk? Dan kun je terecht bij het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.

Vraag advies aan een financieel adviseur om te bepalen welke optie het beste bij jouw situatie past.

Klimaatverandering zorgt voor grote uitdagingen zoals wateroverlast, hittestress en funderingsproblemen. En dat brengt risico’s met zich mee, voor jou en voor je huis. Hier heb je niet altijd zelf invloed op. Toch kun je zelf ook maatregelen nemen om prettig en veilig te wonen. Lees hier onze tips en ga zelf aan de slag.

Deel dit artikel