Interview: gezond wonen in een veranderend klimaat
‘Klimaatverandering houdt woningeigenaren bezig’
Van wateroverlast tot funderingsproblemen: zijn woningeigenaren voorbereid op het veranderende klimaat? Onderzoeksbureau Markteffect deed voor ons onderzoek onder ruim tweeduizend woningeigenaren. Thomas Huigen, commercieel directeur van Markteffect, en Miranda Muller, marktanalist bij Nationale-Nederlanden, delen de belangrijkste uitkomsten.
Van wateroverlast tot funderings-problemen: zijn woningeigenaren voorbereid op het veranderende
klimaat? Onderzoeksbureau Markteffect deed voor ons onderzoek onder ruim tweeduizend woningeigenaren.
Thomas Huigen, commercieel directeur van Markteffect, en Miranda Muller, marktanalist bij Nationale-Nederlanden, delen de belangrijkste uitkomsten.
Zo’n 48% van de Nederlandse woningeigenaren ziet klimaatverandering als een (zeer) groot probleem. Van hen maakt 34% zich specifiek zorgen over de gevolgen hiervan voor hun eigen woning. Dat blijkt uit het uitgebreide onderzoek dat Markteffect heeft gedaan.
Duidelijke taal
“Wonen is de basis van je bestaan. Dus dat wil je goed geregeld hebben”, zegt Miranda Muller. Als marktanalist bij Nationale-Nederlanden Hypotheken heeft zij dit onderzoek begeleid. Miranda houdt zich bezig met de woningmarkt, en alles wat daar invloed op heeft. Ze verzamelt informatie uit openbare rapporten en marktdata, over onder meer klimaatbestendig wonen. Ze deelt die kennis met collega’s, adviseurs en klanten.
“Nu wilden we weten welke zorgen er leven bij woningeigenaren. Dit onderzoek had als hoofddoel om in kaart te brengen: zijn woningeigenaren zich bewust van klimaatverandering? Hoe gaan ze hier op dit moment mee om? En voelen ze zich in staat om hierin zelfstandig stappen te ondernemen?”
De uitkomsten van het onderzoek spreken duidelijke taal, vindt Miranda. “Klimaatverandering leeft echt bij woningeigenaren. Ook als het om hun eigen huis gaat. Welke impact heeft het veranderende klimaat op mijn woning? Maar liefst 34% van de ondervraagden is daar bezorgd over. Vooral hitte, hogere energiekosten en onzekerheid over de toekomst houden woningeigenaren bezig.”

Miranda Muller, marktanalist bij Nationale-Nederlanden.
Kleine aanpassingen
Nationale-Nederlanden heeft al vaker onderzoek naar wonen laten doen. Maar dit is het eerste onderzoek over wonen en klimaat. Tweeduizend huiseigenaren zijn ondervraagd. “Met zo’n ruime steekproef kunnen we dat doorvertalen naar het totale aantal Nederlandse woningeigenaren”, legt Thomas Huigen uit. Hij is commercieel directeur bij onderzoeksbureau Markteffect. “Dan heb je het over miljoenen Nederlanders.”
De onderzoekers vroegen de woningeigenaren wat ze nu al doen om hun woning klimaatbestendig te maken. “Dat zijn meestal geen hele grote veranderingen”, zegt Miranda. “Woningeigenaren kiezen eerder voor kleine aanpassingen waar je meteen iets aan hebt.”
Denk aan verbeteringen die meer comfort bieden of je huis energiezuiniger maken. “Zoals zonwering, waarmee je de hitte deels buiten houdt. Of een groenere tuin. Daar kun je voor zorgen door tegels te wippen of een boom te plaatsen. Ook energiebesparende maatregelen leveren meteen resultaat op.”
‘Hoe langer je wacht om je woning te verbeteren, hoe groter de schade kan worden.’’
Wat opvalt? Ook woningeigenaren die zich geen zorgen maken over het klimaat voeren dit soort kleine verbeteringen door. Of willen het gaan doen. Zo heeft 63% van deze groep zonwering aangebracht of is dit van plan. En 45% kiest voor groenere maatregelen. Thomas: “Maar zij passen hun woning niet aan vanwege het klimaat. Vooral omdat het meer comfort en gezondheid oplevert. Of omdat het energie bespaart en daardoor ook kosten.”
De effecten van klimaatverandering op de woning
Top-3 zorgen van woningeigenaren
- Hoge(re) kosten voor verwarming of koeling
- Onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen en maatregelen
- Gezondheidsproblemen door een verslechterend binnenklimaat (hitte of vocht)
Voordelen meteen merken
Maar om je huis echt klimaatbestendig te maken, is er meer nodig, weet Miranda. “Bij langdurige droogte zakt het grondwaterpeil”, legt ze uit. “De bodem kan dan uitdrogen en krimpen, vooral bij klei- of veengrond. Dat kan leiden tot verzakking van je huis. Dus moet misschien de fundering van het huis worden versterkt. Ook scheuren in de muur wijzen erop dat er iets mis is. Hoe langer je wacht om je woning te verbeteren, hoe groter de schade kan worden. En hoe hoger de kosten.”
‘Woningeigenaren willen nu zien wat maatregelen opleveren.’
Met de effecten van klimaatverandering op hun woning over tien of twintig jaar zijn de meeste woningeigenaren niet bezig. Thomas: “Voor veel huiseigenaren geldt: klimaat is belangrijk, maar niet mijn probleem van vandaag. Ze willen nu zien wat het oplevert. Een regenton om water op te vangen, daarmee voorkom je wateroverlast meteen.”

Thomas Huigen, commercieel directeur bij Markteffect.
Thomas Slabbers
Directeur Expert Centre
Nationale-Nederlanden
Thomas Slabbers
Directeur Expert Centre
Nationale-Nederlanden
Uitstelgedrag
Veel woningeigenaren schrikken ook terug voor ingrijpende maatregelen. Bijvoorbeeld omdat ze opzien tegen de kosten van bijvoorbeeld het verbeteren van de fundering. Of ze stellen maatregelen uit in de hoop op betere technieken, nieuwe oplossingen of duidelijkere regels.
Dat uitstelgedrag is best te begrijpen, vindt Miranda. “Want je moet wel de financiële ruimte hebben. En hoe weet je zeker dat zo’n aanpassing van je huis echt nodig is? Daarom is het verstandig om een gecertificeerd bedrijf vooraf onderzoek te laten doen. En bijvoorbeeld een gevelscan of quickscan van de fundering te laten maken.”
Lees ook onze tips in Aan de slag: wat kun je zelf doen?
Kies een slim moment
Sommige woningverbeteringen kun je op een slim moment doorvoeren, zegt Miranda. “Als je bijvoorbeeld een nieuwe badkamer krijgt, komt er waarschijnlijk ook een nieuw toilet. Dan kun je een terugslagklep laten plaatsen. Dat kost je niet veel extra. En zo voorkom je dat bij extreme regenval het water via het toilet naar binnen komt.”
Ook een nieuwe dakkapel is zo’n handig moment. “Een collega liet er laatst een plaatsen”, vertelt Miranda. “Hij koos ervoor om het regenwater via de bestaande dakgoot af te voeren. Die kon het extra water bij hevige regenval niet aan. Achteraf had hij liever gekozen voor een aparte regenpijp. Want dan heb je binnenshuis minder kans op een lekkage.”
Gezondheid als prikkel
Wat woningeigenaren heel belangrijk vinden, is hun gezondheid. “Gezondheid is een grote prikkel om iets aan het huis te doen”, zegt Miranda. Voorbeelden zijn er genoeg. “Kun je jouw huis in de zomer niet koel houden, dan slaap je slechter. En als je geen goede vochtbalans in huis hebt, is dat niet goed voor de luchtwegen. Dat kunnen ook redenen zijn om je woning aan te passen.”
‘De stap naar het écht klimaatbestendig maken van de woning is nog groot.’
Wat vooral duidelijk is geworden uit het onderzoek? Klimaatverandering en het effect daarvan op de woning houdt veel woningeigenaren bezig. “Met al die kleine maatregelen die mensen nu al nemen, zijn we op de goede weg”, zegt Thomas. “Maar de stap naar het écht klimaatbestendig maken van de woning? Die is voor veel woningeigenaren nog groot.”
Over dit onderzoek
Voor dit onderzoek hebben we 2.015 woningeigenaren ondervraagd. Er is gekozen voor woningeigenaren en niet voor huurders, omdat woningeigenaren de meeste kosten zelf dragen. De deelnemers hebben een uitgebreide vragenlijst beantwoord.
Het onderzoek laat zien hoe bewust Nederlandse woningeigenaren zijn van klimaatverandering. Ook maakt het duidelijk hoe ze hier nu in hun woning mee omgaan. “We kijken vanuit Nationale-Nederlanden Hypotheken al langer hoe we klanten kunnen helpen met het verduurzamen van hun woning”, zegt Miranda. “Maar dit onderzoek richt zich voor het eerst helemaal op klimaatverandering.”
